Bedreigd

Het dier als lijdend onderwerp

Klimaatverandering, is het onomkeerbaar? Uitsterving en bedreiging, kan het anders? Om dit soort doem-denk-vragen niet de boventoon te laten voeren geef ik het dier een stem. Uit liefde voor het leven en een onnoemelijk ontzag voor dieren geef ik al meer dan 30 jaar het dier een gezicht.

De aanwezigheid van dieren is voor mij een vanzelfsprekendheid, daar inspiratie aan te ontleden en dat vorm te geven, een manier van overleven. Dan gaat het mij niet alleen om de soorten om ons heen, de zogenaamd aanraakbare en aaibare soorten. Juist de niet-aaibare soorten en exoten zijn minstens zo belangrijk.

Het onbekende en niet-aaibare dier, ver weg of zo bedreigd dat ze niet of nauwelijks meer te zien zijn, daar word ik zo intens verdrietig van. Dus dompel ik me onder in de pracht en de oerkracht van dieren die er zijn en al waren, lang voor wij als soort de aarde overstelpten.

Zo maakte ik onlangs drie wandsculpturen, een Pangolin, een Gordeldier en een Coendou. Ze zijn niet bedoeld om te adoreren en te aanbidden, nee ze zijn bedoeld om ‘onze’ ogen en harten te openen. Zodat het lijden van deze dieren geen onderwerp meer hoeft te zijn. Het materiaal waarin ik ze gemaakt heb speelt ook een rol. Prachtig gegoten brons zonder patina, zonder opsmuk. Het materiaal zijn werk laten doen, het dier tot zijn recht laten komen en bewustzijn aanwakkeren.

Het Gordeldier(rechts) is uitgekozen voor KlimaatExpo ’22

Pangolin

Meestal zie ik de dieren waar ik beelden van maak in het echt. Dat is niet mogelijk met deze soort. De Pangolin wordt niet gehouden in dierentuinen en komt nauwelijks nog voor in het wild. Dit dier is een van de meest bejaagde soorten ter wereld.
De Pangolin is een schubdier, ook wel geschubde miereneter genoemd, en komt voor in Azië en Afrika. Net als egels rollen ze zich op bij gevaar. Zo zijn ze een makkelijke prooi. Ze worden bejaagd voor hun vlees, dat in sommige landen een delicatesse is. Ook hun schubben zijn gewild, die zouden een niet-aangetoonde medicinale werking hebben.

Bij dit dier schrok ik erg van het verhaal. Betrokkenheid bij het lot van dieren heb ik altijd al gevoeld en soms bewust op afstand gehouden. Maar hier kon ik niet omheen!

Ik ben gaan zoeken op internet en vond prachtige foto’s van een wel heel bijzonder dier, en ben toen een beeldje gaan maken van een opgerolde Pangolin. Een stuk Serpentijn uit Afrika leek mij hier zeer geschikt voor. Met dit ontwerp ben ik naar het Fablab in Groningen gegaan. Om het reproduceren d.m.v. een 3D print te onderzoeken.
De moeder(het orgineel) is een steen, de jonkies komen uit een 3D printer en worden gemaakt van gerecycled plastic. Een oeroud stuk steen, bewerkt door mijn handen, geïnspireerd op en door een bijzonder dier en zijn verhaal. Mijn manier om een gezicht te geven aan een diersoort die het verdient om beschermd te worden.

Na de eerste Pangolin en de 3Dprint, heb ik de twee andere beelden gemaakt van de Pangolin, een in brons en een in speksteen.

Bedreigde dieren

Dieren verbeelden is al meer dan dertig jaar mijn drijfveer. Door zo intensief met de studie van het dier bezig te zijn word ik ook geconfronteerd met de schaduwzijde van het bestaan, van het voortbestaan wel gezegd. Niet alle dieren die ik verbeeld zijn bedreigd, maar vele wel. Dit gaat mij zeer aan het hart. Het dier en zijn lot raken mij diep. Door beelden van dieren te maken geef ik het dier een gezicht. Daarmee wil ik laten zien hoe bijzonder ze zijn. De urgentie om dat te beseffen is groot. Ik hoop met mijn beelden bij te dragen aan een groter bewustzijn.
We zorgen slecht voor onze planeet en ook slecht voor de daarop levende soorten. De mens is machtig, een hele sterke soort, dat zeker, maar dat heeft geleid tot verkeerde verhoudingen ten aanzien van andere soorten. Er zal snel moeten blijken of we ook machtig genoeg zijn om het tij te keren.
Het bedreigde dier zo weergeven dat je er niet om heen kunt is mijn doel. Ik ben in mijn archief gedoken en heb eens op een rijtje gezet welke dieren die ik gemaakt heb bedreigd zijn. We hebben elkaar, de natuur en de dieren om ons heen nodig. Laten we daar zorg voor dragen.

Tijdens de verloting bij de tentoonstelling van DierbaarDier op Reis gaat de helft van de opbrengst van de verkochte loten naar een goed doel.
De eerste verloting (oktober 2020) was ten bate van de Vlinderstichting.
De tweede verloting (september 2021) was ter bate van de Fugelhelling, wild opvang Noord-Nederland.